Sezon rozpoczęty – oleje motocyklowe (cz. 2/2)

Przytaczając ostatnie światowe trendy w świecie olejowym, łatwiej będzie zrozumieć dlaczego zaczęto wymagać wysokich parametrów pracy sprzęgieł dla olejów motocyklowych. Większość międzynarodowych standardów olejów silnikowych do samochodów osobowych  (m.in. API oraz ACEA) skłania się w kierunku skrajnie niskiej lepkości oleju. Stosowane powszechnie modyfikatory tarcia w samochodowych olejach silnikowych, znacząco zmniejszają tarcie w celu osiągnięcia zmniejszenia zużycia paliwa oraz trwałości współpracujących elementów silników. Takie oleje silnikowe mogą powodować problemy z przenoszeniem siły tarcia na elementach mokrych sprzęgieł. Ślizganie sprzęgieł powodowane modyfikatorami tarcia powoduję przegrzanie, a próba zapobiegania ślizganiu poprzez zastosowanie dużo wyższej siły ściskającej tarcze sprzęgła przede wszystkim skutkuje zmniejszeniem komfortu jego uruchamiania lewą dłonią.

Podczas badania parametrów przenoszenia tarcia według JASO określa się trzy wskaźniki. Każdy z nich odpowiada innym warunkom pracy sprzęgła. Im skuteczniej typowe sprzęgło testowe, podczas każdego z testów jest w stanie przenieść obciążenie, tym większą wartość osiąga opisywany wskaźnik i tym wyższą klasę JASO jest w stanie osiągnąć olej. Pierwszy sprawdzany wskaźnik opisany jest jako DFI (Dynamic Friction Index). Test odbywa się przy maksymalnej prędkości obrotowej z maksymalnym możliwym do przeniesienia momentem obrotowym. Opisuje to sytuację osiąganą na drodze podczas przyspieszania wysokoobrotowym silnikiem przy obrotach maksymalnego momentu obrotowego. Jeżeli w takiej sytuacji sprzęgło testowe się nie pośliźnie olej dostaje wysoką wartość wskaźnika DFI i jest w stanie osiągnąć poziom JASO MA2, jeżeli wartość momentu przy poślizgu jest bardzo mała olej dostaje klasę JASO MB.

Drugi ze sprawdzanych wskaźników nosi nazwę SFI (Static Friction Index). Sytuacja jest podobna jak podczas ruszania z maksymalnym momentem obrotowym z niewielką prędkością obrotową wału sprzęgła. Wartości opisywane są podobnie – duża wartość przeniesionego momentu to wysoki wskaźnik SFI – oznacza osiągnięcie poziomu JASO MA2. Mały uzyskany w teście moment obrotowy to JASO MB.

Trzeci ze wskaźników opisuje moment zmiany biegu z dużym uchyleniem przepustnicy – puszczenie klamki przy maksymalnym momencie obrotowym. Porównuje się w tym teście czas do zaprzestania ślizgania się tarcz sprzęgła. Im krótszy jest czas do wyrównania prędkości obrotowych, tym dłużej „żyje” sprzęgło – nie jest przeciążane termicznie przez długi czas. Wskaźnik ten nosi nazwę STI (Stop Time Index) – czas wymagany do zaprzestania ślizgania tarcz sprzęgła. Krótki czas, czyli wysoki wskaźnik STI oznacza JASO MA2 oraz MA1, a niski wskaźnik, czyli długi poślizg sprzęgła – JASO MB.